آیا حافظه من از دیگر دوستانم ضعیفتر است؟!
شاید بارها این سوال ذهن شما را مشغول کرده باشد که چرا با داشتن مطالعه نتیجه ی خوبی در امتحانات نمیگیرم و اینکه دوستان من چطور درس می خوانند که موفق می شوند ویا شاید حافظه ی بهتری دارند.اگر با کارکرد حافظه آشنا بشویم به یک دیدگاه جدید دست می یابیم.
حافظه شامل سه بخش است. 1-حافظه حسی 2-حافظه کوتاه مدت 3-حافظه بلند مدت
حافظه حسی:این حافظه که شامل تمام چیزهایی است که می بینیم ومی شنویم واطلاعات را 1 ثانیه در خود نگه میدارد.
حافظه کوتاه مدت:اگربخشی ازاطلاعات حافظه حسی مورد توجه ما قرار بگیرد وارد حافظه کوتاه مدت میشود.این بخش مثل میز کار ماست ودر لحظه به هرچه فکر میکنیم دراین بخش قرار دارد.برای اینکه بخواهیم به چیز جدیدی توجه وفکر کنیم اطلاعات را ازبخش حافظه حسی وارد میکنیم واگر بخواهیم چیزی را از گذشته به خاطر بیاوریم از حافظه دراز مدت وارد این بخش میکنیم.اظلاعات در این بخش حداکثر 30ثانیه باقی میماند.وبا هربار تکرار این زمان را افزایش میدهیم. گنجایش ان فقط بین7تا9 عنصر است.
حافظه دراز مدت:اطلاعات در این بخش از چند دقیقه تا سالها باقی میماند.گنجایش ان نامحدود است ودر موقع لزوم اطلاعات لازم به بخش کوتاه مدت منتقل می شود.
پس نمیتوان انتظار داشت فقط با یکبار شنیدن سر کلاس 6ماه بعد بتوانیم این مطالب را به برگه امتحانی منتقل کنیم.
چه چیزهایی باعث انتقال اطلاعات ازحافظه کوتاه مدت به حافظه درازمدت میشود؟1-توجه خاص به مطلبی
2-مرور ذهنی مطلب
3-باتوجه به اینکه گنجایش حدود7 عنصر است با دسته بندی مطالب امکان بیشتر کردن ظرفیت هست.مثلا اگر14 اسم داریم میتوانیم به دسته های دوتایی تقسیم کنیم و7عنصردوتایی تشکیل بدهیم به جای(گروه حسن)(گروه حسین)میشود(گروه حسن وحسین).
4-حافظه شنیداری قویتر ازحافظه دیداری است.پس برای خود باصدای بلند تکرار کردن باعث تقویت ان میشود.
عوامل موثر در تقویت حافظه درازمدت:1-یک عامل بسیار موثر رمزمعنایی است
الف-برای بخاطرسپردن مطلبی معنایش را برای خودمان گسترده توضیح دهیم.مثلا کلمه سرباز.(همان کسی که اسلحه دارد..میجنگد...لباس جنگ میپوشه..)
ب-به شناخته های قبلی خود انرا ربط بدهیم.مثلاسرباز(همان که تو فیلم فلان دیدم...مثل پسر همسایه...)
ج-خاطرات قبل را با این مطلب معنی دوباره بدهیم.مثلا(پس همان که داشت تلاش میکرد..داشت خداحافظی میکرد سرباز بود..)گذاشتن اسم رمز.مثلا سرباز(سر+باز یعنی سرش بازه..)
2-تداخل عامل اختلال در حافظه میشود.وقتی یک مطلب را برای امتحان مطالعه کردیم وبعداز ان ذهنمان را با دیدن یک فیلم یا مطلب غیرمربوط یابازیهای رایانه ای ذهنی وغیره پرمیکنیم تداخل ایجاد میشود.درعوض یک ورزش یا تفریح وخندیدن به ما کمک زیادی میکند.
3-داشتن استرس یاهیجان بالا مانع یاداوری اموخته ها میشود.وممکن بخاطر ان زمان امتحان چیزی به خاطر نیاوریم ولی فردای ان روز همه رابه یاد بیاوریم.
4-اطلاعات وارد شده درحافظه دراز مدت درزمانیکه ما به خواب عمیق وارد میشویم سازماندهی میشوند پس خواب کم یک عامل بهم ریختگی اطلاعات میشود.
با اگاهی از این اطلاعات میتوان تا حدی به مشکلات خود پی ببریم.شاید تاکنون روش مطالعه ما وانتظاراتی که ازخود داشتیم صحیح نبوده است.
یکی ازمعروفترین روشهای بهسازی حافظه به روش پس ختام ( PQRST OR PQ4R ) است که توانایی دانشجو راافزایش می دهد.
مراحل روش پس ختام:1-پیش خوانی:یک نگاه کلی به موضوع درس؛تیترهای اصلی وفرعی وخلاصه درس.
2-سوال کردن:پس از پیش خوانی از خودتان بپرسیدمن با هر کدام از این مطالب به چه سوالاتی میتوانم پاسخ بدهم.
3-خواندن:خواندن تمام متن به صورت کاملا دقیق.
4-تفکر:هر مفهوم تازه ای را که خواندید به مطالبی که قبلا یاد گرفتیدربط معنایی بدهید.
5-بازپس دادن به خود:بعد ازخواندن هرقسمت کتاب راببندید وبرای خود باز گو کنید تانقاط ضعف وقدرتتان رامتوجه بشوید.
6-مرور کردن:یکبار سوالاتی را که بلد نبودیم جواب بدهیم.
نکته:یکی از راههای مناسب برای نزدیک امتحان خلاصه نویسی درسها است بدین صورت که انها را با رنگهای متفاوت دسته بندی وخلاصه نویسی کنیم.مثلارودخانه های افریقارا بارنگ قرمزورودخانه های اروپارابارنگ مشکی بنویسیم.
نوشته شده توسط مریم هاشمی(مشاور)
